Arpa Şubesi​


TARİHÇE

Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü bünyesinde 1968 yılında başlattığı arpa araştırmalarına 2008 yılında başlayan yulaf ıslah çalışmaları ile birlikte devam etmektedir. Bu çalışmaların sonucunda 15 arpa ve 6 yulaf çeşidi geliştirilip, tescil ettirilmiştir. Ege Bölgesinde arpa ekim alanlarının % 15-20' sini ETAE çeşitleri olan 1975 yılında Gem, 1977 yılında Kaya7794 ve Bornova92 kaplamakta iken, 1998 yılında ETAE tarafından tescil ettirilerek üretime sunulan Süleymanbey98, Şerifehanım98, Vamıkhoca98 ve Akhisar98 çeşitleri ile bu alan artarken 2010 yılında da 2 sıralı Hilal, 2014 yılında altı sıralı Bayrak ve Sancak, 2019 yılında Egebeyi, 2021 yılında İmbat ve Alhisar ve 2022 yılında Azizbey ve Aybar arpa çeşitleri geliştirilerek çiftçilerin hizmetine sunulmuş yeni çeşitlerle birlikte bölgede ekim alanları % 50-60'lara ulaşmıştır.

Yürütülen yulaf çalışmaları sonucunda 2014 yılında Sarı ve Fetih, 2015 yılında kavuzsuz yulaf çeşidi Haskara, 2019 yılında Kayı, 2020 yılında insan beslenmesine uygunluğu ile öne çıkan yulaf çeşidi Manas, 2021 yılında Avar çeşitleri geliştirilmiş ve tescil ettirilerek üretimlerine başlanmıştır. Bölgede verim ve kalitenin yükseltilmesi için çeşit zenginliğinin sürdürülerek, verimli ve kaliteli yeni yulaf çeşitlerinin geliştirilmesi çalışmalarına devam edilmektedir.

Arpa ve yulaf araştırmalarının öncelikli hedefi yeni tescil edilen bu çeşitleri Ege Bölgesi ve sahil kuşağında daha geniş alanlara yaymaktır.  

ARAŞTIRMA FAALİYETLERİ

Bölge koşullarına uyumlu, yüksek verimli, bazı kalite özellikleri bakımından öne çıkan, sağlam saplı, yatmayan ve yazlık ekilen arpa ve yulaf çeşitlerini geliştirmek ve bu çeşitlerin elit, orijinal tohumluklarının üretmektedir.

Son yıllarda bölge üreticisinin özellikle hayvancılıkla uğraşan üreticilerin artan yem fiyatları karşısında kendi yemini temin etme düşüncesiyle arpa ve yulaf üretimine yöneldikleri görülmektedir. Artan tohumluk talepleri de bunu kanıtlamaktadır. ETAE olarak çalışmalar yemlik arpada verim ve kalite üzerine yoğunlaştırılmıştır.

Ülkemiz sahil kuşağında yapılmakta olan arpa araştırmalarında, koordinasyon ve işbirliğini devam ettirmek için yapılmakta olan bazı benzer faaliyetleri (melezleme vs.) tek bir merkezde toplayarak tekrardan kaçınmak ve kaynak israfını önlemek, yeterli alt yapı ve işgücü olmayan kuruluşlara destek sağlamak hedeflenmiş bu amaç doğrultusunda Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünde oluşturulan ortak melez bahçesi üzerinde Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsünce melez kombinasyonları yapılmaktadır.

Kurumumuzda yürütülen çeşit ıslahı çalışmalarında bölgeye adaptasyonu yüksek ve yem olarak kullanımının yanında, yulafın gıda sanayi ve tıp alanlarında kullanımı son yıllarda giderek önem kazanması ile insan beslenmesi yönü de ıslah çalışmalarında kriter olarak kullanılmaya başlamıştır. Sağlıklı yaşam açısından son derece önemli bir tahıl olan yulafın ülkemizde daha fazla tüketilmesi, tüketim alanlarının çeşitlendirilmesi, bölgelere uygun tescilli yulaf çeşitlerinin geliştirilmesi gerekmektedir.

Islah çalışmalarında; gözlem bahçelerinden amaca uygun hat/çeşitler seçilmekte, aynı zamanda uygun ebeveynlerin melezlenmesi ile yaratılan varyasyon kaynaklarından seleksiyon ile hedeflenen hatlar geliştirilmektedir. Genetik Kaynaklar Bölümünden temin edilen materyalin üretim yenilemesi yapılmakta, istenen özelliklere sahip olanlar seçilerek varyasyon kaynağı oluşturmada kullanılmaktadır.

Seleksiyonlar yapılarak seçilen hatların ön verim denemeleri kurularak elde edilen sonuçlarla ön verim denemelerinden seçilen hatlar; çoklu lokasyonda çok yıllık bölge verim denemeleri ile devam ettirilerek çeşit tesciline gidilmektedir.

Şubemizde çalışmalar arpa ve yulaf ıslahı iki ana başlıkta yürütülmektedir. Bu projeler kalite, biyoteknoloji, hastalık ve genetik kaynaklar araştırmalarıyla desteklenmektedir.

EĞİTİM YAYIM ÇALIŞMALARI

Ege Tarımsal Araştırma Enstitünün tecilli arpa ve yulaf çeşitlerini tanıtım broşürleri ve yetiştirme önerilerini içeren çiftçi broşürleri güncellenerek üreticilerimizin yararına sunulmaktadır. Tarım Orman İl Müdürlükleri (Çanakkale- Yulaf tüket sağlık bul) ile Tarımsal Yeniliklerin Yaygınlaştırılması projeleri ile yeni çeşitlerin demostrasyon çalışmaları da yapılmaktadır.

ÜRETİM FAALİYETLERİ

ETAE her yıl arpa ve yulaf olmak üzere 80-100 ton civarında elit ve orijinal tohumluk üretip, modern sellektör tesisinde, paketleme işlemleri yaparak satış/dağıtım için hazır hale getirmektedir. Tohumculuk ile ilgili kamu kuruluşu ve özel firmaların tohumluk ihtiyaçları karşılanırken, imkan dahilinde bölge çiftçisinin tohumluk temini yapılmaktadır.


1​Yazlık Dilim Serin İklim Tahıllarında Anter Kültürü Tekniğinin Uygulanması ÇalışmalarıTAGEM
2Ege Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinin Anter Kültürüne Yatkınlığı Üzerine ÇalışmalarTAGEM
3İnsan Beslenmesine Yönelik Yulaf Çeşitlerinin Geliştirilmesi TÜBİTAK 1003​


​1
Ege Bölgesi Arpa Islah Araştırmaları*TAGEM
2Ege Bölgesi Yulaf Islah Çalışmalar*TAGEM
3Tahıl Genetik KaynaklarıTAGEM

*Şubede yürütülen projeler devamlı proje formatında olduğu için 5 yıllık dilimler halinde ara sonuç raporu ve yeni teklifi verilerek devam etmektedir.



Arpa Tescil yılı Yulaf Tescil yılı
Gem1975Sarı2014
Kaya1977Fetih2014
Bornova921992Haskara2015
Akhisar981998Kayı2019
Vamıkhoca981998Manas2020
Süleymanbey981998Avar2021
Şerifehanım981998  
Hilal2010    
Sancak2014    
Bayrak2014    
Egebeyi 2019    
İmbat2020    
Alhisar2021    
Azizbey 2022    
Aybar 2022
    
Atabeyi
2024
    
Şahindere
2025
    
​​


İmamoğlu A., Pelit S., Sarı N. Ege Bölgesi Sahil Kuşağına Uyumlu Yulaf (Avena Sativa L.) Hat ve     çeşitlerinin Verim ve Kalite Özellikleri Açısından Değerlendirilmesi  10. Tarla Bitkileri Kongresi, Konya 2013.

İmamoğlu A., Pelit S., Sarı N. Ege Bölgesi Sahil Kuşağına Uyumlu Arpa (Hordeum Vulgare L.)  Çeşit ve Genotiplerinin Verim ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi 11. Tarla Bitkileri Kongresi, Çanakkale 2015.

Sarı N., İmamoğlu A., Pelit S.  Ege Bölgesi Sahil Kuşağına Uygun Yulaf (Avena Sativa L.)           Genotiplerinin  Belirlenmesi 11. Tarla Bitkileri Kongresi, Çanakkale 2015.

Pelit, S., Telci, C. and Yıldız, M. 2010. In vitro shoot regeneration of two sugarbeet (Beta vulgaris       L.) lines in different ploidy levels. 20. Ulusal Biyoloji Kongresi-Uluslararası Katılımlı, 504-505, Denizli.

Yıldız, M., Pelit, S., Telci, C., Koçak, N., Önol, B. ve Erkılıç, E.G. 2011. In vitro şartlar altında kültüre alınan eksplant yoğunluğunun doku kültürü tepkisi üzerine etkisi. Uluslararası Katılımlı 1. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı, Nisan 27-30, Eskişehir.

 Yıldız, M., Erkılıç, E.G., Telci, C., Pelit, S., Doğan, M. ve Özcan, S. 2011. In vitro tuz stresinin ketende (Linum usitatissimum L.) çimlenme, fide gelişimi ve klorofil kapsamı üzerine etkileri. Uluslararası Katılımlı 1. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı, Nisan 27-30, Eskişehir.

In Vitro Rekabetin Olgunlaşmış Buğday (Triticum sp) Embriyolarından Kallus Oluşumu ve Sürgün Rejenerasyonu Üzerine Etkisi (Seda ÜÇEŞ- Yüksek Lisans Tezi)

Bursa Ekolojik Koşullarına Uygun İleri Arpa Hat ve Çeşitlerinin Belirlenme (Aydın İMAMOĞLU-     Yüksek lisans tezi)

Ege Bölgesinde Yetiştirilen Bazı Arpa (Hordeum vulgare L.) Genotiplerinde Anter Kültürü Araştırmaları (Seda ÜÇEŞ-Doktora Tezi)

Sarı, N. ve İmamoğlu, A. 2007. Yazlık Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşitlerinin Ege Bölgesinde Performanslarının Belirlenmesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 17 (1):1-7.

Sarı, N. ve İmamoğlu, A. 2009. Menemen Ekolojik Koşullarına Uygun İleri Arpa Hat ve Çeşitlerinin Belirlenmesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 19 (1): 22-31.

Sarı, N. ve İmamoğlu, A. 2011. Menemen Ekolojik Koşullarına Uygun Yulaf Hatlarının Belirlenmesi. Anadolu Ege Tarımsal Araştırma Enstitüsü Dergisi 21 (1): 16-25.

Sari,N., İmamoğlu,A.,Yıldız.Ö., 2012. Menemen Ekolojik Koşullarında Bazı Ümitvar Yulaf Hatlarının Verim ve Kalite Özellikleri. ANADOLU (Sayı :1 )2012-18

İmamoğlu, A., Sarı, N., Demir, L., İnce, T. ve Kılıç, H. 2008. Sahil Kuşağında Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşitlerinin Stabilite Analizi ve Performanslarının Değerlendirilmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, Konya.

İmamoğlu, A., Sarı, N. 2011. Bursa Ekolojik Koşullarına Uygun İleri Arpa Hat ve Çeşitlerinin Belirlenmesi. Tarla Bitkileri Kongresi.Bursa

İmamoğlu, A., Sarı, N., Demir, L., İnce, T. ve Kılıç, H. 2008. Sahil Kuşağında Arpa (Hordeum vulgare L.) Çeşitlerinin Stabilite Analizi ve Performanslarının Değerlendirilmesi. Ülkesel Tahıl Sempozyumu, Konya.

Yildiz,O.,Sari,N.,Buyukkileci,C.,Imamoglu,A.(2012). Evaluation of advanced oat lines in aegean region in terms of constituents offecting biscuit guality. 23RD ınternational Scientific- Experts Congress on Agriculture and Food Industry. Izmir/Turkey. September 27,29,2012, page 144

Telci, C. Yıldız, M., Pelit, S., Önol, B., Erkılıç, E.G. and Kendir, H. 2011. The effect of surface-   disinfection process on dormancy-breaking, seed germination, and seedling growth of Lathyrus chrysanthus Boiss. under in vitro conditions. Propagation of Ornamental Plants 11: 10-16. (SCI-Expanded).

Pelit, S., Yıldız, M., Telci, C. and Önol, B. 2011. The effect of in vitro competition on callus formation     and shoot regeneration from mature embryos of wheat (Triticum sp.). European Biotechnology Congress, Current Opinion in Biotechnology 22: 45-46, İstanbul, Turkey.

İmamoğlu, A., Pelit, S., Hekimhan, H., Çakır, O., 2014. Ege Bölgesi Ekolojik Koşullarına uyumlu arpa (Hordeum vulgare L.)çeşit ve genotiplerinin verim ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. International Mesopotamia Agriculture Congress, 22-25 September, Absract book p 112, Diyarbakır/Turkey.

İmamoğlu A., Sarı N., Pelit S., Büyükkileci C., Yıldız Ö. 2014. Ege Bölgesi sahil kuşağına uyumlu yulaf (Avena Sativa L.) hat ve çeşitlerinin verim ve kalite özellikleri açısından değerlendirilmesi, International Mesopotamia Agriculture Congress / IMAC 2014, 22-25 Eylül 2014, Diyarbakır.

Hekimhan, H., İmamoğlu, A., Pelit, S. Incidence of Some Fungal Diseases of Barley Production Areas ın the Aegean Costal Region. VII International Scientific Agriculture Symposium, “Agrosym 2016", Jahorina, 6-9 October 2016, Bosnia and Herzegovina.

Hekimhan, H., İmamoğlu, A., Pelit, S. The incidence of smut and bunt diseases in wheat and barley fields in Aegean Coastal Cities of Turkey. XIX International Workshop on Smuts and Bunts, Book of Abstracts, p65-66, May 3-6, Izmir, Turkey.

Yıldız Ö., Pelit S., İmamoğlu A. 2016. Development of Naked Oat Cultivar Adapted to Coastal Area of Aegean Region Nutrition Characteristics. International Cereals and Bread Congress 2016.

İmamoğlu, A., Pelit, S., Hekimhan, H., Çakır, O., 2014. Ege Bölgesi Ekolojik Koşullarına uyumlu arpa (Hordeum vulgare L.)çeşit ve genotiplerinin verim ve bazı kalite özelliklerinin belirlenmesi. International Mesopotamia Agriculture Congress, 22-25 September, Absract book p 112, Diyarbakır/Turkey.

Transgenik Bitkilerin İnsan ve Çevre Sağlığı Üzerine Etkileri (Seda ÜÇEŞ -Yüksek Lisans Seminer,2011 )

Klasik Ekmeklik Buğday Islahında Anter Kültürü Uygulamaları( Seda ÜÇEŞ-Doktora Seminer 1, 2016)

Yulafın İnsan Beslenmesinde Kullanım Şekilleri (Seda ÜÇEŞ- Doktora Seminer 2, 2022)

Dogan, Mehmet & Wang, Zhen & Cerit, Mustafa & Valenzuela-Antelo, Jorge & Dhakal, Smit & Chu, Chenggen & Xue, Qingwu & Ibrahim, Amir & Rudd, Jackie & Bernardo, Amy & Amand, Paul & Zhang, Hongbin & Liu, Shuyu. (2023). QTL Analysis of Yield and End-Use Quality Traits in Texas Hard Red Winter Wheat. Agronomy. 13. 689. 10.3390/agronomy13030689.

Wang, Zhen & Dhakal, Smit & Cerit, Mustafa & Wang, Shichen & Rauf, Yahya & Yu, Shuhao & Maulana, Frank & Huang, Wangqi & Anderson, Joshua & Ma, Xue-Feng & Rudd, Jackie & Ibrahim, Amir & Xue, Qingwu & Hays, Dirk & Bernardo, Amy & Amand, Paul & Baker, Jason & Baker, Shannon & Liu, Shuyu. (2022). QTL mapping of yield components and kernel traits in wheat cultivars TAM 112 and Duster. Frontiers in Plant Science. 13. 1057701. 10.3389/fpls.2022.1057701.

​