A.Bitki Genetik Kaynakları Çalışmaları Türkiye; farklı üç gen merkezinin kesişme noktasında yer alması ve iklim, jeolojik yapı, toprak-su kaynakları gibi faktörlerin önemli değişiklikler göstermesi sonucu bitki çeşitliliği yönünden büyük öneme sahiptir ve çok sayıda bitki türünün de gen merkezi olma özelliğini taşıyan dünyanın ender ülkelerinden birisidir. Ülkemizdeki bitki çeşitliliğin önemli bir kısmını, süs bitkileri sektörü içinde ekonomik öneme sahip olan birçok soğanlı, yumrulu, rizomlu bitkiler oluşturmasına karşın, kesme çiçek, kurutulmuş çiçek, yer örtücü, saksılı veya dış mekan bitkisi olarak kullanılabilecek pek çok bitkiyi de içermektedir. Ancak, ihracat için doğadan bilinçsizce yapılan çiçek soğanı sökümü yanında, orman yangınları, yol açma, nüfus artışı gibi değişik nedenlerle doğal bitki örtümüz günden güne daha fazla tahrip edilmektedir. Sonuç olarak da birçok bitki türümüz yok olmakta veya yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kalmaktadır. Oysaki bu ekolojik koşullara sahip ülkemizde, süs bitkileri geliştirilmesine yönelik olarak bu doğal kaynakların korunması zorunluluğu vardır. Bu bağlamda ETAE Süs Bitkileri Şubesi uzun yıllardan beri; süs bitkisi olarak değerlendirilebilecek türlere ilişkin genetik varlığın saptanmasına, bu türlerin toplanması ve muhafazasına yönelik olarak çalışmalarını sürdürmektedir. Bu amaçla; survey-toplama çalışmaları yürütülmekte ve ex-situ muhafaza amaçlı vejetatif materyal, tohum ve herbaryum örnekleri toplanarak koruma altına alınmaktadır. Vejetatif materyaller şubenin muhafaza yastıklarında ve tohumlar ETAE Ulusal Gen Bankası?nda uzun süreli saklanmaktadır. Toplanan herbaryum örnekleri ise ETAE Ulusal Gen Bankası Herbaryumu?na verilmektedir.
B. Araştırma Çalışmaları Süs Bitkileri Şubesi'ndeki araştırmalar bitki genetik kaynakları kapsamında "Ege ve Akdeniz Bölgesinde Ekonomik Önemi Olan Soğanlı, Yumrulu, Rizomlu Süs Bitkileri Üzerine Araştırmalar" çalışması ile 1964 yılında başlamıştır. Daha sonra Ege Bölgesi'nde kesme çiçek yetiştiriciliğinin önem kazanması ile karanfil, gül ve glayölde çeşit adaptasyon ve yetiştirme tekniği konularında araştırmalar yapılmıştır. 1980 yılından sonra dünyada çevre sorunları ile ilgili yeni bakış açılarının ortaya konması ile doğal bitki örtüsünden peyzaj ve ticari süs bitkileri çalışmalarında yararlanma görüşü ön plana çıkmıştır. Bu kapsamda süs bitkileri ile ilişkili olarak; soğanlı, yumrulu, rizomlu bitkilerin kültüre alınması ve yetiştirme tekniklerinin belirlenmesi, otsu bitkilerin kesme ve kurutulmuş çiçek olarak değerlendirilmesi, dış mekan süs bitkisi olarak değerlendirilebilecek türlerin üretim ve yetiştirme tekniklerinin saptanması, çim olarak kullanılabilecek türlerin saptanması ve çimlendirme yöntemlerinin belirlenmesi konularında araştırmalar yürütülmüş ve bu bağlamda devam etmektedir.
|
Gelecekteki faaliyetlerin ağırlığını, Floramız'da mevcut, özellikle endemik ve ekonomik öneme sahip süs bitkisi olabilecek bitki türlerinin toplanması, karakterizasyonu, kültüre alınması, yetiştirme tekniklerinin tespiti ve ıslah yolu ile süs bitkilerine yeni çeşitlerin kazandırılmasına yönelik projeler ve çalışmalar oluşturacaktır. Bunların yanında değişik konularda hizmet içi eğitimlere ve yayım teşkilatı ile bilgi alışverişine devam edilecektir. Yayın konusunda değişik hedef kitleleri bilgilendirmek amacı ile çiftçi broşürleri, teknik kitaplar ve araştırma makalelerinin hazırlanması önceliklerimiz arasında bulunmaktadır. |