1-ESER ADI : ERZURUM İLİ ÇAYIR-MER’A TOPRAKLARININ
ÖNEMLİ FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
YAZARI : A.İSTANBULLUOĞLU, Z.SEVİM
YAYIN YERİ : K.H.A.E. ERZURUM
GENEL YAYIN NO : 10
SERİ NO : 7
YAYIN TARİHİ : 1986
ANAHTAR SÖZCÜKLER : ÇAYIR, MER’A, ERZURUM, POTASYUM
ÖZET :Erzurum İli merkez dahil toplam 14 ilçede bulunan çayır ve meraların miktarlarını tesbit etmek amacıyla en son yapılan toprak etüd çalışmaları detaylı olarak incelenmiş ayrıca mevcut çayır ve meraların önemli fiziksel ve kimyasal özelliklerinin tesbiti için çayırlardan 397, meralardan 3159 toprak örneği alınarak toplam 24892 analiz yapılmıştır.Yapılan çalışma sonucunda Erzurum'da çayır ve mera alanı olarak kullanılan toprakların 1652240 hektar genişliğinde olduğu ve il alanının % 66 sını oluşturduğu tesbit edilmiştir. Bu miktar içerisinde çayırlar 72768 (% 2.9) hektar ve meralar ise 1579472 (% 63) hektar olarak yeralmaktadır. Diğer taraftan çayır topraklarının orta bünyede nötr reaksiyonlu tuzsuz, az kireçli, organik maddece zengin, fosfor durumu orta ve potasyum durumunun ise fazla olduğu, mera topraklarının ise orta bünyede, hafif alkali reaksiyonlu, tuzsuz az kireçli, organik maddece orta, fosfor bakımından orta ve potasyum durumunda fazla olduğu tesbit edilmiştir.
2-ESER ADI : AĞRI İLİ ÇAYIR-MER’A TOPRAKLARININ ÖNEMLİ
FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
YAZARI : A.İSTANBULLUOĞLU
YAYIN YERİ : K.H.A.E. ERZURUM
GENEL YAYIN NO : 28
SERİ NO : 25
YAYIN TARİHİ : 1990
ANAHTAR SÖZCÜKLER : AĞRI, SULAMA, ÇAYIR, MER’A TOPRAK
ÖZET :Ağrı ilinde merkez dahil toplam 8 ilçede bulunan çayır ve meraların miktarlarını tesbit etmek amacıyla en son yapılan toprak etüd çalışmaları detaylı olarak incelenmiş ayrıca mevcut çayır ve meraların önemli fiziksel ve kimyasal özelliklerinin tesbiti için çayırlardan 250 meralardan 1525 adet toprak örneği alınarak toplam 12425 analiz yapılmıştır. Yapılan çalışma sonucunda Ağrı'da çayır ve mera alanı olarak kullanılan toprakların 763773 hektar genişliğinde olduğu ve il alanının % 67.2 'sini oluşturduğu tesbit edilmiştir. Bu miktar içerisinde çayırlar 32597 (% 2,9) hektar ve meralar ise 731176 (64,3) hektar olarak yer almaktadır. Diğer taraftan çayır topraklarının orta bünyede hafif alkali reaksiyonlu, tuzsuz, az kireçli, organik maddece zengin, fosfor durumu az ve potasyum durumunun ise fazla olduğu, mera topraklarının ise orta bünyede hafif alkali reaksiyonlu, tuzsuz, az kireçli, organik maddece orta, fosfor bakımından az ve potasyum durumuda fazla olduğu görülmüştür.
3-ESER ADI : KARS İLİ ÇAYIR-MER’A TOPRAKLARININ ÖNEMLİ
FİZİKSEL VE KİMYASAL ÖZELLİKLERİ
YAZARI : A.İSTANBULLUOĞLU
YAYIN YERİ : K.H.A.E. ERZURUM
GENEL YAYIN NO : 29
SERİ NO : 26
YAYIN TARİHİ : 1990
ANAHTAR SÖZCÜKLER : KARS, SULAMA, ÇAYIR, MER’A TOPRAK
ÖZET :Kars ilinde merkez dahil toplam 15 ilçede bulunan çayır ve meraların miktarlarını tesbit etmek amacıyla en son yapılan toprak etüd çalışmaları detaylı olarak incelenmiş ayrıca mevcut çayır ve meraların önemli fiziksel ve kimyasal özelliklerinin tesbiti için çayırlardan 633, meralardan 2739 adet toprak örneği alınarak toplam 23604 analiz yapılmış. Yapılan çalışma sonucunda Kars'ta çayır ve mera alanı olarak kullanılan toprakların 1240929 hektar genişliğinde olduğu ve il alanının % 66,9 'unu oluşturduğu tesbit edilmiştir. Bu miktar içerisinde çayırlar 70508 (% 3,8) hektar ve meralar ise 1170421 (% 63,1) hektar olarak yer almaktadır. Diğer taraftan çayır topraklarının orta bünyede, nötr reaksiyonlu, tuzsuz, az kireçli, organik maddece zengin, fosfor durumu az ve potasyum durumunun ise fazla olduğu, mera topraklarının ise orta bünyede hafif alkali reaksiyonlu, tuzsuz, az kireçli, organik maddece orta, fosfor bakımından az, potasyum bakımından fazla olduğu tesbit edilmiştir.
4-ESER ADI : ERZURUM YÖRESİNDE ÜNİVERSAL DENKLEMİN R,
K,P ve C FAKTÖRLERİNİN TESBİTİ
YAZARI : H.BİRHAN
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ARAŞTIRMA ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ-ANKARA
GENEL YAYIN NO :106
YAYIN TARİHİ :1997
ANAHTAR SÖZCÜKLER : YÜZEY AKIŞ, TOPRAK KAYBI, ÜNİVERSAL
TOPRAK KAYBI EŞİTLİĞİ (USLE) PARAMETRELERİ,
ERODIBILITE, EROSIV YAĞIŞ, ERZURUM
ÖZET : Bir havzadan veya eğimli tarım alanlarından oluşabilecek toprak kayıplarını tahmin etmek için Üniversal Denklem Faktörleri eşitliği geliştirilmiştir. Bu araştırma, Erzurum yöresi doğal yağış koşulları altında kestanerenkli büyük toprak grubu üzerinde Üniversal Denklem Faktörlerini belirlemek amacıyla 1984-1996 yılları arasında yürütülmüştür. Araştırma sonucunda; R yağış erozyon indisi 26.40, K toprak erodobilite faktörü kestanerenkli toprak grubu için 0.20, C bitki amenajman faktörü nadas-buğday-mercimek münavebesi için 0.20, çok yıllık yem bitkisi korunga için 0.12 ve P toprak koruma önlemleri faktörü kontur sürüm için 0.41 olarak bulunmuştur.
5-ESER ADI : ERZİNCAN-REFAHİYE-BERBEYİN DERESİ HAVZASI
YAĞIŞ KARAKTERİSTİKLERİ
YAZARI : N.AYKANLI
YAYIN YERİ : K.H.A.E. ERZURUM
GENEL YAYIN NO : 53
SERİ NO : 47
YAYIN TARİHİ : 1995
ANAHTAR SÖZCÜKLER : ERZİNCAN, REFAHİYE, BERBEYİN HAVZASI, YAĞIŞ
ÖZET :Bu raproda alanı 0,288 km2 olan Erzincan-Refahiye-Berbeyin deresi havzasında 1987-1993 su yıllarını kapsayan yağış karakteristikleri ile ilgili hidrolojik araştırma sonuçları verilmektedir. Yağışların, havza ortalama değerleri, miktar ve şiddetlerinin alansal ve zamansal dağılımı ile kar yağışları incelenmiştir.
6-ESER ADI : ERZURUM YÖRESİ DOĞAL YAĞIŞ KOŞULLARINDA
MODEL PARSELLERDE BAZI BÜYÜK TOPRAK
GRUPLARININ EROZYONA KARŞI DUYARLILIKLARI
YAZARI : H.BİRHAN
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ARAŞTIRMA ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ-ANKARA
GENEL YAYIN NO : 119
YAYIN TARİHİ : 2001
ANAHTAR SÖZCÜKLER : ERZURUM, USLE, EROZYONA DUYARLILIK, TOPRAK
KORUMA, MODEL PARSELLER
ÖZET Topraklar sahip oldukları fiziksel, kimyasal ve biyolojik özellikleri yanında farklı toprak kullanımları, bitki ve arazi yönetimleri altında erozyona uğrama eğilimleri faklılıklar göstermektedir.
Bu çalışma, Erzurum yöresinde işlemeli tarımın ve mer’a hayvancılığının yaygın olarak yapıldığı dört farklı büyük toprak grubunun toprak özellikleri ile erozyon ilişkilerini tespit etmek, farklı toprak işleme şekillerinin toprak ve su kayıpları üzerine etkisini incelemek ve toprakların strüktürel dayanıklılıklarını ve aşınıma uğrama eğilimlerini çeşitli ölçütler yardımıyla ortaya koymak amacıyla doğal şartlar altında model parsellerde beş yıl (1996-2000) süre ile yürütülmüştür.
Araştırma sonuçlarına göre, bütün topraklar dispersiyon oranı, süzülme oranı ve erozyon oranına göre dayanıksız, kil oranı ve strüktür stabilite indeksine göre; kahverengi toprak dayanıklı kestanerenkli, bazaltik ve kahverengi orman toprakları erozyona karşı dayanıksız bulunmuştur. Toprak erodobilite (K) faktörüne göre; kahverengi ve kestanerenkli topraklar orta derecede aşınabilir, kahverengi orman ve bazaltik topraklar kuvvetli derecede aşınabilir topraklar grubunda yer almıştır.
Laboratuvar verilerine göre toprakların erodobilite (K) faktörleri; kahverengi (0.15), kestanerenkli (0.18), kahverengi orman (0.24) ve bazaltik için (0.25) olarak hesaplanmıştır. Tarla denemelerine göre toprakların erodobilite (K) ve toprak koruma (P) faktörleri; kestanerenkli (0.03), (0.34), bazaltik (0.07), (0.33), kahverengi (0.21), (0.39), kahverengi orman (0.10), (0.27) ve yağış erozyon indisi (R) 20.65 olarak tesbit edilmiştir.
Toprak işleme şekillerinden eğime dik toprak işleme yapılan parsellerdeki yüzey akış ve toprak kayıpları eğime paralel toprak işleme yapılan parsellere göre daha az olmuştur. Toprakların fiziksel özelliklerinden olan bünye ve hidrolik iletkenliğin toprakların aşınmasında ve taşınmasında daha etkili oldukları belirlenmiştir.
7- ESER ADI : ERZURUM - ILICA -SİNİRBAŞI DERESİ HAVZASI
YAĞIŞ VE AKIM KARAKTERİSTİKLERİ
YAZARI : H. BAKIR, TCOŞKUN, H. BİRHAN, E.DAŞCI, A. , ÖZLÜ, M.A. ÇAKAL, Z. SEVİM, T. ÖZTAŞ
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ARAŞTIRMA ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ-ANKARA
GENEL YAYIN NO : 124
YAYIN TARİHİ : 2003
ANAHTAR SÖZCÜKLER : KAR, YAĞIŞ, HIDROLOJI, JEOISTATISTIK, CBS
ÖZET:Bu raporda Erzurum-Ilıca-Sinirbaşı deresi havzasında (1.465 km2) 1997-2002 su yılları döneminde yağış ve 1998-2002 su yılları döneminde ise hem yağış, hem de akım verilerinin yer aldığı hidrolojik araştırma sonuçları verilmiştir. Havzada kar örtüsü durumu ve kar su eşdeğeri, derinlik ve yoğunluk ölçümleri kullanılarak elde edilmiştir. Ölçümler çeşitli yüksekliklerde kar dolapları, kar direkleri, kar tüpü ve kar yastığı gibi ekipmanlar kullanılarak yürütülmüştür. Kar yoğunluğu ve derinliği ölçümlerine Jeoistatistiksel yöntemlerden Kriging analizi uygulanarak dağılım haritaları elde edilmiştir. Coğrafi Bilgi Sistemleri kullanılarak da kar yoğunluk ve derinlik modelleri oluşturulmuştur. Havzanın 1997-2002 dönemi için yıllık yağış ortalaması 322.4 mm’dir. 1998-2002 döneminde ortalama 325.0 mm yağışa karşılık ortalama101.3 mm akım oluşmuştur. DSİ, Snyder ve Mockus sentetik birim hidrograf yöntemlerine göre pik debiler ve pike erme süreleri de sırasıyla 0.384 m3/s-0.77 h, 0.302 m3/s-1.18 h, 0.396 m3/s–0.77 h olarak saptanmıştır.
8-ESER ADI : PALANDÖKEN-KONAKLI HAVZASININ UZAKTAN ALGILAMA
VE COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMİ TEKNİKLERİ KULLANILARAK
KAR DAĞILIM HARİTASININ ÇIKARILMASI
YAZARI : A.ÖZLÜ, M.A. ÇAKAL,H. BİRHAN, TCOŞKUN,H.
BAKIR, E.DAŞCI, Z. SEVİM,
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ARAŞTIRMA ŞUBE
MÜDÜRLÜĞÜ-ANKARA
GENEL YAYIN NO : 124
YAYIN TARİHİ : 2003
ANAHTAR SÖZCÜKLER : CBS, UA. ERS-2, KAR DERINLIK, KAR YOĞUNLUK,
KAR-SU POTANSIYELI,
ÖZET:Palandöken-Konaklı havzasının 28 Şubat 2001 tarihinde alınan ERS-2 uydu görüntüsü kullanılarak havzanın kar yükü ve oluşabilecek kar su potansiyeli araştırılmıştır. Noktasal olarak klasik yöntemlerle kar derinlik-yoğunluk ölçümleri havzanın doğu, batı ve kuzey bakılarında %5-15, %15-25, %25-35 >%35 ve düz alanlarda %0-5 yapılmış olup, ölçülen kar derinlik-yoğunluk değerlerine karşılık gelen yansıma değerleri ise uydu görüntüsünden tespit edilmiştir. İncelenen parametreler arasında yapılan istatistiksel analizler sonucuna göre kar derinliği ile yansıma arasında (r = -0.42**) ve kar derinliği ile yoğunluk arasında (r = 0.25 **) çok önemli negatif ve pozitif ilişkiler bulunmuştur. 28 Şubat 2001 tarihinde yapılan ölçümlerin ışığı altında Palandöken-Konaklı havzasındaki mevcut karın erimesi halinde oluşabilecek muhtemel su potansiyeli miktarı 187 505 585,8m3 olarak tespit edilmiştir.
9-ESER ADI : ERZURUM YÖRESİNDEKİ MERA SINIFLARININ
SPEKTRAL KARAKTERİZASYONUNUN BELİRLENMESİ
YAZARI : M. A. ÇAKAL, H BİRHAN, A. ÖZLÜ, T. COŞKUN
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ERZURUM
ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
GENEL YAYIN NO : TAGEM-BB-2010\ 100
YAYIN TARİHİ : 2008
ANAHTAR SÖZCÜKLER : HYPERSPECTRAL, SPECTRAL IMZA, MERA,
UZAKTAN ALGILAMA, RADYOMETRE, HYPERION, YANSIMA ORANI
ÖZET Her cismin kendine ait gelen enerjiyi yansıtmasıyla ilgili olarak bir davranış şekli vardır. Bu davranış şekli çoğu zaman cisimlerin ayırt edici karakterize özelliğidir. Bu özellik o cismin spektral imzası olarak bilinir. Mera kalite sınıflarının da kendine ait bu davranışını tespit etmek amacıyla bu çalışma yapılmıştır.
Çalışmada öncelikle çalışma alanının çeşitli lokasyonlarından her bir mera kalite sınıfına ait mera ölçümleri yapılmıştır. Tekerlekli nokta yöntemiyle yapılan mera ölçümleri değerlendirmeye alınarak meraların kalite sınıfları tespit edilmiştir. Koordinatlı olarak yapılan mera ölçümleri ile aynı anda her bir mera sınıfının radyometrik ölçümleri de yapılmıştır.
Mera kalite sınıflarına ait radyometre ölçümleri gerekli hesaplamalar ve dönüşümlerden geçirildikten sonra her bir mera kalite sınıfına ait imzalar elde edilmiştir. Mera kalite sınıfları EO1-Hyperion uydu verilerinde de analiz edilerek imzaları çıkarılmış ve değerlendirilmiştir.
Hyperion verilerinden elde edilen spektral imzalarda profile analiz yapılmıştır. Elde edilen sonuçlarda mera kalite sınıfları arasındaki fark çok önemli bulunmuş, mera kalite sınıfı tekerrürleri arasındaki fark önemli bulunmamıştır.
Radyometrik ölçümler sonucu elde edilen sonuçlara göre kendi aralarında en fazla benzer bulunan mera kalite sınıfı çok iyi mera (%84,5) çıkmıştır. Bunu sırasıyla zayıf mera (%83,96), orta mera (%83,31), iyi mera (%78,81) ve çıplak alanlar (%69,2) takip etmiştir.
10-ESER ADI : BAZI TOPRAK ÖZELLİKLERİNİN VE EROZYONA
DUYARLILIK SEVİYELERİNİN SPEKTRAL
KARAKTERİZASYONUNUN BELİRLENMESİ
YAZARI : M. A. ÇAKAL
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ERZURUM ARAŞTIRMA ENST.
GENEL YAYIN NO : TAGEM-BB-2010\ 101
YAYIN TARİHİ : 2009
ANAHTAR SÖZCÜKLER : UZAKTAN ALGILAMA, SPEKTRAL, TOPRAK,
RADYOMETRE,SPEKTRAL IMZA, TEKSTÜR,
TOPRAK RENGI, ORGANIK MADDE
ÖZET :Toprak; organik madde, hava, su ve minerallerin değişik seviyelerinden oluşan bir karışımdır. Toprağın fiziksel ve kimyasal özellikleri spektral karakterizasyonunda çok önemli bir rol oynamaktadır. Toprağa ait yansıma oranları toprağı oluşturan bileşenlerin yansıma ve soğurma (absorbsiyon) özelliklerine bağlı olarak oluşur. Bu çalışmada renk, organik madde ve tekstürle bu özelliklerin spektral yansımaları arasındaki ilişkinin tanımlanması amaçlanmıştır. Bu çalışma için Erzurum iline rastgele dağılmış 314 adet örnek alınmıştır.
Laboratuar şartlarındaki spektral veriler LI-1800–10 CEP559 (320–1100 nm) model spektroradyometre kullanılarak elde edilmiştir. Arazi şartlarındaki veriler ise EO1-Hyperion uydusundan sağlanmıştır. Toprak özelliklerine ait spektral imzaların benzerlik analizi için Öklit Mesafe (Euclidean Distance) ölçüm metodu kullanılmıştır.
Spektral analiz sonuçları organik madde miktarı arttıkça yansıma oranının düştüğünü göstermektedir. Killi tekstür 935 nm de seçilebilir bir spektral derinlik ortaya koymaktadır. Toprak rengi ise 400–700 nm de en yüksek spektral benzerliğe sahiptir.
Çalışma sonuçları bir bütün olarak değerlendirilirse VNIR ve SWIR dalga boyu aralıklarında ki yansıma oranları toprakların bazı fiziksel ve kimyasal özelliklerini tanımlamada ve sınıflandırmada, hızlı ve ucuz bir araç olarak kullanılabilir. Ancak arazi çalışmalarına yönelik yeni modellerin geliştirilmesi toprağa ait özelliklerin tanımlanmasında ve sınıflandırılmasında ki eksiklikleri giderecektir.
ESER ADI : ERZURUM - ILICA- SİNİRBAŞI DERESİ HAVZASI YAĞIŞ VE AKIM KARAKTERİSTİKLERİ (ARA RAPOR 1997-2007 )
YAZARI : H. BAKIR, TCOŞKUN, H. BİRHAN, E.DAŞCI, A. ÖZLÜ, M.A. ÇAKAL, T. ÖZTAŞ
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ERZURUM ARAŞTIRMA ENST.
ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
GENEL YAYIN NO : TAGEM-BB-2010\ 102
YAYIN TARİHİ : 2009
ANAHTAR SÖZCÜKLER : KAR, YAĞIŞ, HIDROLOJI, JEOISTATISTIK
ÖZET:Bu raporda Erzurum-Ilıca-Sinirbaşı deresi havzasında (1.465 km2) 1997-2007 su yılları döneminde yağış ve 1998-2007 su yılları döneminde ise hem yağış, hem de akım verilerinin yer aldığı hidrolojik araştırma sonuçları verilmiştir.
Bu çalışma ile önemli miktarlarda kar yağışı görülen Erzurum-Ilıca-Sinirbaşı deresi havzasında 1998-2007 su yıllarındaki yağış ve akış karakteristikleri belirlenmiştir. Kar örtüsü durumu, en fazla kar derinliği ile yükselti ve kar yoğunlukları arasındaki üçlü ilişkiler araştırılmış, kar su eşdeğer miktarlarının çıkarılmasına çalışılmıştır. Ölçümler çeşitli yüksekliklerde kar dolapları, kar direkleri, kar tüpü ve kar yastığı gibi ekipmanlar kullanılarak yürütülmüştür.
Kar yoğunluğu ve derinliği ölçümlerine Jeoistatistiksel yöntemlerden Kriging analizi uygulanarak dağılım haritaları elde edilmiş ve topoğrafik değişimlerle kalibrasyonu sağlanmaya çalışılmıştır. Havzanın 1997-2007 dönemi için yıllık yağış ortalaması 382.74 mm’dir. 1998-2002 döneminde ortalama 384.04 mm yağışa karşılık ortalama 96.63 mm akım oluşmuştur.
DSİ, Snyder ve Mockus sentetik birim hidrograf yöntemlerine göre pik debiler ve pike erme süreleri de sırasıyla 0.384 m3/s-0.77 h, 0.302 m3/s-1.18 h, 0.396 m3/s–0.77 h olarak saptanmıştır.
12-ESER ADI : ERZURUM- SİNİRBAŞI HAVZASINDA BAZI
KAR ERİME MODELLERİNİN UYGULANMA
OLANAKLARININ ARAŞTIRILMASI
YAZARI : A.ÖZLÜ, M.A. ÇAKAL,H. BAKIR, TCOŞKUN, H. BİRHAN,
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ERZURUM
ARAŞTIRMA ENSTİTÜSÜ
GENEL YAYIN NO : TAGEM-BB-2011\ 114
YAYIN TARİHİ : 2011
ANAHTAR SÖZCÜKLER : KAR ERIME, ENERJI KÜTLE DENGE MODELI,
ALBEDO, ISI ENERJI
ÖZET : Bu araştırma, 2007-2010 yılları arasında Sinirbaşı havzasının kar birikim ve erime dönemleri boyunca meteorolojik ve radyasyon verilerini girdi olarak kullanan UEB modelinin bölge şartlarına uygunluğunun test dilmesi ve havza kar örtüsünün erime zaman ve süresinin tahmin edilmesi amacıyla yürütülmüştür Araştırma havzasının kar birikim ve erime dönemini de içine alan meteorolojik verilerden ortalama hava sıcaklığı 0,12oC ile -7,95oC, kar yüzey sıcaklığı -3,05oC ile -12,65oC, albedo değeri 0,52-0,87, rüzgar hızı 2,71 -2,82 m/s, kar yoğunluğu 218,60-313,59 kg/m3, nispi nem %90,78-84,57, atmosferik basınç 794,87-797,48 mb arasında değiştiği saptanmıştır.Araştırmanın yürütüldüğü dönemde, meteoroloji istasyonundan alınan üç yıllık veri incelendiğinde kar yüzeyinin albedosundaki artış, hava ve kar yüzey sıcaklıklarının düşüşüyle paralellik gösterdiği, iç enerjideki değişimin ise üç yıl boyunca farklı zamanlarda meydana geldiği tespit edilmiştir. Her üç yılın modellenmesinden elde edilen erime zamanları havzanın akım verileriyle karşılaştırıldığında paralellik gösterdiği belirlenmiştir.
Erime için gerekli olan günlük ortalama ısı değerleri 2007-2008 yıl için 176,23 W/m2, 2008-2009 yılı için 271,43 W/m2 ve 2009-2010 yılı için 241,85 W/m2 hesaplanmıştır. Bu durumun erime hızıyla ilişkili olduğu, kar örtüsünün tamamen erimesi için ilk yıl yaklaşık 4 gün, ikinci yıl yaklaşık bir gün, üçüncü yıl yaklaşık 3 gün sürdüğü gözlemlenmiştir.
13-ESER ADI : ERZURUMYÖRESİ MERA ALANLARINDA FARKLI
ISLAH METODLARININ TOPRAK VE SU KAYIPLARINA
ETKİLERİNİN BELİRLENMESİ
YAZARI : T.COŞKUN, H. BİRHAN, H. BAKIR, N.Z.YILDIRIM, B.
ÇOMAKLI, M. DAŞCI
YAYIN YERİ : TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ERZURUM ARAŞTIRMA ENST.
GENEL YAYIN NO : TAGEM-BB-2011\ 115
YAYIN TARİHİ : 2011
ANAHTAR SÖZCÜKLER : MERA, EROZYON, MERA ISLAHI, TOPRAK VE SU KAYIPLARI
ÖZET Mera ıslah metotlarının erozyonu önlemeye yönelik ve mera otu kalite ve kantitesine etkilerini araştırmayı amaçlayan bu çalışma, Erzurum ili doğal mera alanında yürütülmüştür. Araştırmada üç farklı ıslah metodu ( Üstten tohumlama, gübreleme, suni mera oluşturma) ve doğal mera (şahit) olmak üzere iki farklı ana konu (otlatmaya kapalı ve açık) üzerinde denenmiştir. Çalışmada tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme deseni kullanılmıştır. Suni mera ve üstten tohumlama yapılan parsellerde yöreye adapte olmuş türlerden yonca (Medicago sativa, otlak ayrığı (Agropyron cristatum), kılçıksız brom (Bromus inermis) kullanılmıştır.Toprak ve su kayıplarını ölçmek için ise her parsel önüne ölçüm sistemi oluşturulmuştur.
Çalışma 2005-2009 yılları arasında olmak üzere dört yıl sürmüştür.Elde edilen bulgulara göre ıslah metotları meralarda erozyonu önleme açısından çok önemli neticeler vermiştir.Çalışmada ana konulardan otlatmaya kapalı kısım diğer ana konu olan otlatmaya açık kısma göre hem erozyonu önleme hem de mera kalite ve kantitesini artırma bakımından %50 civarında avantajlı bir uygulama olduğu tespit edilmiştir. Alt konulardan gübre uygulanan parseller erozyonu önleme, mera kalite ve kantitesini artırmak açısından en iyi sonucu vermiştir. Suni mera oluşturmak ise mera kalitesine olumlu etki yaparken ot verimini azaltmış aynı zamanda erozyonu da artırmıştır.
