Eğirdir Su Ürünleri Araştırma Enstitüsü Yetiştiricilik Bölümü, iç su akuakültürü alanında bilimsel temelli araştırmalar yürüten, uygulamaya dönük çözümler geliştiren bir birimdir. Tatlı su kaynaklarımızın sürdürülebilir kullanımı ve sektörel gelişimin desteklenmesi amacıyla çalışmalarını disiplinler arası bir yaklaşımla sürdürmektedir.
Bölümümüz, kamu ve özel sektör iş birlikleri çerçevesinde birçok ulusal ve uluslararası projede yer almakta, ayrıca eğitim, danışmanlık ve pilot uygulamalar ile sektöre doğrudan katkı sunmaktadır. Hedefimiz, Türkiye'de tatlı su yetiştiriciliği ve alternatif akuakültür ürünlerinde bilgi temelli bir gelişime öncülük etmektir.
Çalışma Konularımız
- Kültürü yapılan tatlı su balık ve diğer türlerin yetiştiricilik tekniklerinin geliştirilmesi: Sazan (Cyprinus carpio), alabalık (Oncorhynchus mykiss), tıbbi sülük (Hirudo verbana) gibi türlerin farklı yaşam evrelerine yönelik yetiştiricilik sistemleri geliştirme çalışmaları.
- Canlı yem üretimi: Balık ve diğer türlerin larval dönem beslenmesinde ihtiyaç duyulan Moina, Daphnia ve Rotifer gibi zooplanktonların kültür koşullarının iyileştirilmesi ve geliştirilmesi.
- Besleme ve yem araştırmaları: Sürdürülebilir yem formülasyonları, alternatif protein kaynakları ve doğal katkı maddeleri üzerine uygulamalı besleme deneyleri.
- Yeni ve diğer türlerin yetiştiriciliğe kazandırılması: Yerli ve endemik türlerin; yağ balığı (Pseudophoxinus anatolicus), kerevit (Pontastacus leptodactylus), sudak (Sander lucioperca), turna (Esox lucius), Moina, Tatlı su rotiferi (Brachionus calyciflorus) üretim fizibiliteleri ve koruma stratejileri üzerine saha ve laboratuvar tabanlı araştırmalar.
- Kerevit (Pontastacus leptodactylus) yetiştiriciliği: Kapalı devre sistemde yetiştiricilik tekniklerinin geliştirilmesi, suni inkübasyon yöntemi ile kerevit veba hastalığından ari juvenil üretimi, besleme ve türe özgü yem formülasyonu geliştirilmesi, kültür ortamında anaç stoku oluşturma
- Tıbbi sülük (Hirudo verbana) yetiştiriciliği: Sülüğün kontrollü şartlarda üretimi, biyolojik özelliklerinin incelenmesi, kültür sistemlerinin geliştirilmesi ve sürdürülebilir avcılık yöntemleri üzerine yürütülen çalışmalar.
- Doğal stokların desteklenmesi: Enstitü faaliyet alanında yapılan çalışmalardan elde edilen ihtiyaç fazlası yavruların menşei kaynaklarına bırakılarak doğal stoklar desteklenmektedir.
Yetiştiricilik Bölümünde Bulunan Araştırma Merkezleri ve Üniteler
Kerevit Araştırma Merkezi
Ülkemizin kamu elinde bulunan kapalı devre sistemine sahip ilk ve tek kerevit kuluçkahanesi olan araştırma merkezinde 600 m2'lik üretim ünitesi bulunmaktadır. Bu tesis birbirinden bağımsız çalışan 2 farklı kapalı devre su sistemi ve maksimum 185 m3 su hacmine sahiptir. Her bir kapalı devre sistemde mekanik ve biyolojik filtrasyon, UV reaktörü, ısıtma/soğutma sistemi, havalandırma donanımı ve ozon dezenfeksiyon sistemi bulunmaktadır. Her iki sistem farklı su sıcaklıklarında, birbirinden bağımsız olarak çalışma özelliğine sahiptir. Bu tesis ile çeşitli
AR-GE çalışmalarının gerçekleştirilmesi, yetiştiricilik konusunda müteşebbislere daha fazla katkı sağlanması hedeflenmiştir.
Kerevit Suni İnkübasyon ve Deneysel Araştırma Ünitesi
Kerevit Kuluçka Ünitesinde; kapalı devre su sistemine sahip ve tam kontrollü koşullarda kerevit yumurtalarının inkübasyonunun gerçekleştirilebileceği, her biri 300 yumurta kapasiteli toplam 36 adet inkübatör bulunmaktadır. Sistem gerektiğinde açık su sistemi ile kullanılabilmektedir. Ayrıca sistemde bulunan her 6 inkübatör grubu araştırma gereksinimlerine göre, aynı anda açık ve kapalı devre çalışmaya uygun olarak planlanmıştır.
Deneysel Araştırma Ünitesi; kapalı devre su sistemine sahip olup, 50x60x30cm ebatlarında 24 adet yüksek yoğunluklu polietilen (HDPE) tanktan oluşmaktadır. Sistem suyu gerektiğinde tamamen açık veya tamamen kapalı devre olarak kullanılabilmektedir. Ayrıca sistemde bulunan her bir tank araştırma gereksinimlerine göre, aynı anda açık ve kapalı devre su sistemi ile çalışmaya uygun olarak planlanmıştır. Deneysel Araştırma Ünitesi; su, alan ve enerji tasarrufu sağlayarak daha steril bir ortamda daha hassas çalışmaların yapılmasına olanak sağlamaktadır. Söz konusu bu ünitede kerevit kuluçka ünitesinde veba hastalığından ari elde edilen juveniller ile deneysel çalışmaların yapılabilmesine olanak sağlamasının yanı sıra çeşitli balık türleri ile ilgili larva üretim çalışmalarının da yapılmasına da imkân sağlamaktadır.
Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi
Enstitümüz bünyesinde 2021 yılında kurulan Tıbbi Sülük Araştırma ve Üretim Merkezi, yılda 20.000 adet (yaklaşık 20 kg) tıbbi sülük (Hirudo verbana) üretim kapasitesine sahiptir. Merkezde, her biri 450 litre hacminde olan 27 adet üretim tankı yer almakta olup, toplamda 130 metrekarelik kapalı alanda faaliyet göstermektedir.
Tesis, tam kontrollü sistemle çalışmakta olup, üretim süreci boyunca su kalitesi ve çevresel koşullar sürekli kontrol altında tutulmaktadır. Bu sistem hem doğal kaynakların korunmasını hem de doğal sülük popülasyonlarının sürdürülebilirliğini desteklemektedir.
Merkezde, farklı evrelerdeki sülükler yetiştirilmekte olup, 0,025 gramdan 1 grama kadar değişen boyutlardaki bireyler, sektörel talepler doğrultusunda satışa sunulmaktadır.
Aynı zamanda merkezimiz, yalnızca üretim değil, sektöre yönelik araştırma ve bilgilendirme faaliyetleri ile de destek sağlamaktadır. Hedefimiz, tıbbi sülük yetiştiriciliğini bilimsel temeller üzerine oturtarak hem ulusal hem de uluslararası düzeyde örnek bir uygulama modeli geliştirmektir.
Canlı Yem Araştırma ve Üretim Ünitesi
Canlı Yem ünitesi açık ve kapalı olmak üzere 2 farklı bölümden oluşmaktadır. Kapalı alan 30 m2'lik bir alanda iklimlendirme sistemine, fitoplankton ve zooplankton kültürlerinin devamlılığını sağlayan kompresör destekli havalandırma ve ışıklandırma sistemine sahiptir. Burada enstitümüz bünyesinde çalışmaları yürütülen tatlı su türlerinin larval dönem beslenmesinde ihtiyaç duyulan Tatlı Su Rotiferi, Artemia, Daphnia gibi zooplankton türleri ve bu zooplanktonların kültürlerine ihtiyaç duyulan fitoplankton türlerinin (Chlorella, Scenedesmus vb.) üretimi yapılmaktadır. Açık alanda her biri 650 L kapasiteli 12 adet, 400 L kapasiteli 4 adet tank ayrıca beton ve toprak havuz bulunmakta olup bu alanda larval beslemede ihtiyaç duyulan canlı yemler (chironomid, daphnia, keratella vb.) üretilmektedir.
Sonuçlanan Projeler
- İç sularda Ağ kafeslerde Balık Yetiştiriciliğinin Araştırılması (TAGEM)-1997
- Sudak Balığının Gereksinimi Olan Yem Balığı Türlerinin Tespiti ve Üretim Olanaklarının Araştırılması (TAGEM)-1998
- Kerevit Üretimi ve Yetiştiriciliği Üzerine Bir Araştırma (TAGEM)-2005
- Probiyotik uygulamalarının Astacus leptodactylus yavrularının büyüme ve yasama oranı üzerine etkisi (TÜBİTAK-1001)-2008
- Kültür Ortamında Yetiştirilen Kerevit Yavrularının Yaşama Oranlarının Artırılması (TAGEM)-2010
- Kerevit Üretimi ve İşlenmesinde Yeni Teknolojiler (BAKA)-2014
- Gökkuşağı Alabalıklarında (Oncorhynchus mykiss, Walbaum 1792) Zencefil (Zingiber officinale) ve Çörekotunun (Nigella sativa) İmmunostimulant Olarak Kullanımı (TAGEM)-2017
- Melatonin ve Serotonin'in Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823) Yavruları Üzerine Olan Etkilerinin Araştırılması (TAGEM)-2018
- Nesilleri Tükenmeden Tanıyorum ve Koruyorum: Tıbbi Sülükler (TÜBİTAK, 4004)-2018
- Yağ Balığının (Pseudophoxinus anatolicus Hanko, 1925) Üretim Olanaklarının Araştırılması (TAGEM)-2019
- Tatlısu İstakozu (Astacus leptodactylus Eschscholtz, 1823)'nun Ontogenik Gelişimine Bağlı Yem Formülasyonu (TÜBİTAK-3001)-2019
- Diyete İlave Edilen Prebiyotik İnülin ve Kitosan ile Probiyotik Bakteri Bacillus subtilis'in Astacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823) Yavruları Üzerine Kombine Etkilerinin Araştırılması (TAGEM)-2019
- Sığır ve Tavuk Kanı İle Beslenen Tıbbi Sülük (Hirudo verbana Carena, 1820)'ün Büyüme ve Üreme Performansları (BAP)-2019
- Tıbbi Sülük, Hirudo sulukii Türünün Laboratuvar Ortamında Büyüme ve Üreme Özellikleri ile Yaşama Oranlarının Araştırılması (TÜBİTAK, 1001)-2020
- Sakarya ve Kızılırmak Havzaları Sülük Popülasyonlarının Büyüklüğü ve Avlanabilir Stok Miktarının Belirlenmesi (TAGEM)-2020
- Kapalı Devre Kültür Koşullarında Kerevit (Pontastacus leptodactylus Esch, 1823) Yumurtalarının Kuluçka Performansı-2023
- Kapalı Devre Sistemde Sudak Balığı (Sander lucioperca L., 1758) Yavru Üretimi ve Yavruların Yapay Yeme Adaptasyonu-2023
- Susurluk Havzası Tıbbi Sülük (Hirudo verbana) Populasyon Durumlarının Ekonomik Açıdan Araştırılması
Devam Eden Projeler
- Doğada ve Kültür Ortamında Yetişen Tatlı Su Istakozu Pontastacus leptodactylus (Eschscholtz, 1823)'un Mikrobiyom Analizleri-1023-2027
- Yağ Balığı (Pseudophoxinus anatolicus Hanko, 1925)'nın Larval Dönem Yetiştiricilik Tekniklerinin Geliştirilmesi-2024/2027
- Kapalı Devre Sistemde Kerevit (Pontastacus leptodactylus Eschscholtz, 1823) Yetiştiricilik Tekniklerinin Geliştirilmesi- 2024/2028
- Tıbbi Sülük (Hirudo verbana Carena, 1820) Yetiştiriciliğinde Beslenme Öncesi ve Sonrasına Metagenomik Yaklaşımlar- 2025/2027
Uluslararası İş birliği Yapılan Projeler
- Resirküle Sistemde Kerevit Yetiştiriciliği Tekniklerinin Geliştirilmesi, Plak Hastalık Etkeninin Sisteme ve Göle Geçişinin Engellenmesi (TÜBİTAK, 2221)-2017
- Endemik Yağ balığı (Pseudophoxinus anatolicus Hanko, 1925)'nın Erken Dönem Ontolojik Değişimlerinin Tespiti- 2024/2026