Tatlı Su Balıkları Üretimi
İç su balıkları üretim çalışmaları, Enstitünün kuruluş amacı olan “Türkiye İç Sularını Balıklandırma Projesi" kapsamında ilk defa 1981 yılında, Almanya kökenli sazan anaçlarından yarı-kontrollü yöntemle yavru elde edilmesi suretiyle başlamıştır. Yıllar itibarıyla üretim çalışmalarına, su kaynaklarına özgü yerli türler ile özel sektöre yönelik potansiyel türlerin üretimi de eklenmiştir.
Üretim Binası ve Havuzlar
625 m2 kapalı alana sahip üretim binası içerisine 1992 yılında 20 adet Zugar şişesinin kurulumuyla tam kontrollü sazan üretimine geçilmiştir. Sistemin başarıyla denenmesinden sonra 1994 yılında kapasite 100 adet Zugar şişesine çıkarılmıştır. 1998 yılında ise kuluçkahaneye gelen suyun sıcaklığının istenilen düzeyde kontrol edilebilmesi için ısıtma sistemi kurularak yoğun sazan üretimi başlatılmıştır.
İnkübasyon ünitesinde, sağım öncesi anaçların tutulduğu adaptasyon havuzları, yumurtaların açtırıldığı 100 adet 7 litre kapasiteli Zugar şişesi ve yumurtadan çıkan larvaların ilk beslemesinin yapıldığı 22 adet 170 litre kapasiteli konik tanklar bulunmaktadır. Üretimde kullanılmak üzere sisteme giren su 2 adet 50 µm gözenekli kum filtreden geçirilmekte ve 6 ton kapasiteli boyler sistemiyle ısıtılmaktadır 2010 yılında yeniden yapılandırılan üretim binasına, araştırma çalışmalarının yürütüleceği kapalı devre sistemli bir araştırma ünitesi (345 m2) kurulmuştur. Üretilen sazan larvaları, ön hazırlığı yapılmış havuzlara, amaca göre 100-600 adet/m2 olacak şekilde stoklanabilmekte ve hayatta kalma oranı (en iyi şartlarda) %30-60 arasında değişmektedir. Stoklamanın yapıldığı havuzlar 400-1200 m2 büyüklüklerindeki toprak tabanlı havuzlardır. Larvalar balıklandırma boyuna gelene kadar bu havuzlarda büyütülmektedir.
Sazan (Cyprinus carpio)
Enstitüde, 2021 yılına kadar her yıl üretilen sazanların yaklaşık %90'ı balıklandırma projesi kapsamında yaklaşık 50 il ve 500 göl ve göletin balıklandırılmasında kullanılmıştır. 2021 yılında 7 ilde daha (Adana, Amasya, Şanlıurfa, Bolu, İzmir, Edirne ve Elazığ) sazan üretim birimleri faaliyete geçirildiğinden, Enstitümüz sadece 9 ili içeren bölgenin balıklandırılmasından sorumlu kılınmıştır. Bu iller Antalya, Afyonkarahisar, Aydın, Balıkesir, Burdur, Denizli, Kütahya, Muğla ve Aydın'dır.
Balıklandırmadan geriye kalanların bir kısmı ile anaç stoğu oluşturmak üzere Enstitüde bakımlarına devam edilmekte, diğer kısmı ile özel kişi ve kuruluşların anaç ve yavru talepleri karşılanmaktadır. Bu kapsamda, 2023 yılında yaklaşık 6 milyon sazan yavrusu üretilmiş ve 7 ilde bulunan 146 adet kaynak 5.250.550 yavru sazan balığı ile balıklandırılmıştır. BSGM'nin talebi üzerine Şanlıurfa ve İzmir illerine balıklandırma ihtiyacını karşılamaya yönelik büyütülmesi için 12 milyon adet larva canlı olarak teslim edilmiş ve söz konusu illerin büyütme havuzlarına nakli gerçekleştirilmiştir. Balıklandırmanın yanı sıra her yıl rutin olarak özel sektöre yavru ve teknik bilgi desteğine de devam edilmektedir.
Alabalık (Oncorhynchus mykiss)
Gökkuşağı alabalığı (Oncorhynchus mykiss) yetiştiriciliğine, ülkemizde yıllık alabalık üretiminin 440 ton olduğu 1983 yılında Antalya Kampüsünde, üreticilere sağlıklı, kaliteli anaç ve yavru temin etmek, örnek oluşturmak ve eğitim vermek amacıyla başlanmıştır.
Antalya'ya 70 km uzaklıkta, Kemer-Finike karayolu üzerindeki Ulupınar Köyü'nde mevcut kaynak suyu kullanılarak, orman arazisi içinde bir alabalık yavru üretim ünitesi tesis edilmiştir. Daha sonraki yıllarda yapılan düzenlemelerle tesisin kapasitesi 1.000.000 adet/yıl yavru düzeyine artırılmıştır.
Alabalık yetiştiriciliği üzerine yeterli donanım ve bilginin olmadığı seksenli ve doksanlı yıllar boyunca, Enstitüde üretilen yavru ve porsiyonluk alabalıklarla özel sektörün talebi karşılanmıştır. Alabalık yetiştiriciliğinin yaygınlaşarak ülkemizin dünyanın önde gelen gökkuşağı alabalık üreticisi durumuna geldiği günümüzde, alabalık yetiştiriciliği faaliyeti sürdürülmemektedir.
