Ülkesel görev alanı : Ülkenin tamamı,

​Bölgesel görev alanı : Artvin, Rize, Trabzon, Giresun, Ordu, Samsun, Sinop, Kastamonu, Zonguldak, Bartın, Karabük, Amasya, Tokat, Çorum ve Gümüşhane  illerini kapsayan 15 vilayettir. Bu illerde Enstitü çalışmalarını sahil ve geçit bölgeleri olmak üzere iki alt bölgede yürütmekle görevlidir.​

Görev Konuları: Tahıllar, endüstri bitkileri, yemeklik tane baklagiller, tıbbi aromatik bitkiler, çayır-mera ve yem bitkileri, enerji bitkileri ve biyoenerji çalışmaları, biyolojik çeşitlilik ve genetik kaynaklar, meyvecilik, sebzecilik, süs bitkileri, bitki sağlığı ve toprak su kaynakları;​​

a) Entegre program ve projeler kapsamında çalışmalarda bulunmak ve bu tip projelere her türlü teknik ve idari destek sağlamak,

b) Çalışma alanlarına giren konularda gıda besin değerlerinin tespiti ve kullanım imkanlarının artırılmasına yönelik araştırmalar yapmak,

c) Organik tarım ve iyi tarım uygulamaları konularında araştırmalar yapmak,

d) Araştırma sonuçlarının uygulamaya aktarılması amacıyla İl müdürlükleri, kamu, özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarıyla işbirliği yapmak, ortak programlar düzenlemek, çiftçi şartlarında demonstrasyonlar kurmak, yayım çalışmalarına katkıda bulunmak,

e) Teknik düzeyde bölgesel, ulusal ve uluslararası seminer, konferans, sempozyum, kongre, çalıştay vb. bilimsel toplantılar ve eğitim programları düzenlemek,

f) Enstitü tarafından yapılan veya yaptırılan araştırma sonuçlarını raporlar halinde düzenlemek ve yayınlamak,

​g) Görevli olduğu konularda faaliyet gösteren uluslararası kuruluşlar, kamu ve özel kurum, kuruluşları ve STK’larla bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde Ar-Ge çalışmalarında işbirliği yapmak, araştırma projeleri hazırlamak, yürütmek ve bu projelerde görev almak,

h) Enstitünün fiziki, beşeri, mali ve proje kapasitesini geliştirmek, bilgi teknolojilerinin kullanımını sağlamak,

i) Görev alanına giren konularda sosyo-ekonomik araştırmalar yapmak,

j) Görevli olduğu konular/temel tarım ürünlerinde üretim ve yatırım maliyetleri konusunda çalışma yapmak,

k) Uygulama kuruluşlarından ve üreticilerden gelen sorunları değerlendirerek çözüm yollarını araştırmak,

l) Enstitü/istasyonun Döner sermaye faaliyetlerinin etkinliğinin artırılmasına yönelik çalışmalar yapmak,

​m) Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü’nce (TAGEM) verilecek diğer görevleri yapmak​

1. Islah ve yetiştirme teknikleri ile pazar talepleri doğrultusunda yeni çeşit, hat, verim ve kaliteyi geliştirmek, hastalık, zararlı ve olumsuz çevre koşullarına dayanıklılığı artırmak, bu görevleri yaparken biyoteknoloji gibi yeni teknik ve teknolojileri kullanarak temel ve uygulamalı araştırmalar yapmak,

2. Tarımsal mekanizasyon ve bilgi teknolojileri, hassas tarım teknikleri veya erken uyarı sistemleri ile bitki besleme ve zirai mücadelede etkinliği artırmak, hasat ve hasat sonrası ürün kayıplarını azaltacak araştırmalar yapmak,

3. Islah çalışmaları sonucunda geliştirilen çeşit ve hatları tescil ettirmek, ıslah materyalinin devamlılığını sağlamak ve geliştirdiği çeşitlerin elit ve orijinal kademede tohumluk üretimini gerçekleştirmek,

4. Sahibi olduğu çeşitlerin ön temel ve temel damızlıklarının kurulması ve talep halinde nitelikli çoğaltım materyalinin fidancılara aktarılması çalışmaları yapmak,

5. İntrodüksiyon ve/veya adaptasyon çalışmalarıyla bölgede bahçe bitkileri ürün desenindeki çeşitliliği artırması çalışmaları yapmak;

6. Ürün çeşitliliğinin artırılması için alternatif ürün araştırmaları yapmak,

7. Enerji bitkilerinden ve biyo atıklardan enerji üretimine yönelik araştırmalar yapmak, biyoenerji çalışmalarında ülkesel merkez görevini yürütmek,

8. Görev alanında biyolojik çeşitliliğinin korunması ve sürdürülebilir kullanımının sağlanması amacıyla, bitkisel genetik kaynakların toplanması, muhafazası, tanımlanması, gerekli görüldüğünde kültüre alınması ve ıslah programında kullanılması konularında çalışmalar yapmak,

9. Tarımda suyun etkin kullanımı için uygun yöntem ve teknoloji geliştirmek, düşük nitelikli suların tarımsal sulamada kullanım koşullarını belirlemek,

10. Toprakların verimlilik potansiyellerini belirlemek, bitki besin maddeleri ile toprak düzenleyicilerin toprak verimlilik ve kalitesine etkilerini araştırmak ve uygun gübreleme tekniklerini geliştirmek,

11. Havzalarda su kaynaklarını korumak ve sürdürülebilir kullanımını sağlamak,

12. Tuzluluk, erozyon ve çölleşmenin olumsuz etkilerinin azaltılması için alınması gerekli önlemleri belirlemek ve uygulanabilir ıslah yöntemlerini geliştirmek,

13. İklim değişikliğinin toprak, su kaynaklarında ve bitkisel üretimde meydana getireceği muhtemel değişimleri belirlemek ve uygun adaptasyon önerileri geliştirmek,

​14. Görevli olduğu temel ürünlerde vejetasyonu izlemek, gözlem yapmak, gelişim ve hasat dönemlerinde rekolte tahmini de içeren raporlar hazırlayarak karar vericilere, muhtemel krizleri önleyici önerilerde bulunmak,

​Kuruluşumuz çalışmalarına; Tarla Bitkileri, Bitki Koruma, Bahçe Bitkileri, Toprak ve Su Kaynakları ve Enerji Tarımı olmak üzere beş bölüm altında devam etmektedir. Enstitü, araştırma çalışmalarını kendi arazisi yanında diğer illerde de yürütmeye çalışmaktadır. Tarımsal teknolojinin içinde bulunulan şartlarda üretilme zorunluluğu dikkate alınırsa, sadece enstitü arazisinde yürütülen çalışmaların çok geniş bir alana aynı şekilde götürülemeyeceği ve bu alanlarda bu teknolojilerin denenmesi ihtiyacı olduğu görülür. Bunun için araştırmaların mümkün olduğu kadar ihtiyaç duyulan yerlerde veya benzer ekolojilerde yürütülme mecburiyeti vardır. Bu nedenle, çok zor da olsa, bölgenin değişik ekolojilerinde araştırmalar yürütülmektedir. Bazı çalışmalar uluslararası kuruluşlar ve üniversiteler ile koordineli olarak yürütülmektedir. Enstitümüzde, tarımsal kuruluşlardan ve üreticilerden gelen veya araştırmacıların kendilerinin tespit ettiği enstitünün görev alanı içine giren tarımsal problemlerin çözümüne yönelik eğitimler verilmekte, gerekirse araştırma projesi hazırlanmaktadır. Araştırmacıların hazırladığı projeler öncelikle müessese araştırma komitesinde görüşülerek gerekli katkılar ve düzenlemeler yapıldıktan sonra, diğer enstitülerin, ülkemizin ileri gelen konu uzmanlarının, öğretim üyeleri ve Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğünün temsilcilerinin katıldığı Program Değerlendirme Toplantılarında değerlendirilmekte, kabul edilen projeler Genel Müdürlüğümüz bünyesinde oluşturulan “Araştırma Tavsiye Kurulunda (ATK)” gönderilmektedir. ATK’ların onayladığı projeler üzerinde çalışmalar yapılmaya başlanmaktadır.​