Eğirdir Tarımsal Analiz Laboratuvarı 2004 yılı Ekim ayında Müdürlüğümüz ve Eğirdir Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği işbirliği ile kurulmuştur. Laboratuvarımızda Türkiye'nin her yerinden gönderilen toprak ve yaprak örneklerinin analizleri yapılmaktadır.
Müdürlüğümüze gelen toprak ve yaprak numunelerinin bilgisayar ortamına gerekli bilgileri kaydedildikten sonra her numuneye bir protokol numarası verilir. Numaralandırılan örnekler analize hazır hale getirildikten sonra istenilen analizler yapılmak üzere laboratuvara alınır.
Analizi tamamlanan toprak numunelerinin sonuçları Gübre Öneri programına kaydedilir, sonuçlara ve numune bilgilerine göre gübre önerisi yapılarak analiz raporları ve gübreleme programı meyve bahçeleri için 2 sayfa tek yıllıklar için 1 sayfa halinde kişilere istedikleri şekilde (posta, faks, e-posta ve internet sitemizden protokol numarasını girerek) ulaştırılır.
Yaprak örneklerinin sonuçları ise tek sayfa halinde olmakla birlikte sonuçlar besin elementlerinin bulundukları miktarları elementlerin yapraklarda olması gereken sınır değerleri ile birlikte değerlendirmeli olarak verilir. Raporun en altında da sonuçlara göre toprak analiz raporlarında olduğu gibi tavsiyeler bölümü bulunmaktadır.
Laboratuvarımızda analizler iş yoğunluğuna da bağlı olmakla beraber 30 takvim günü içerisinde tamamlanmaktadır.
Laboratuvarımızda yapılan toprak ve yaprak analizleri aşağıda belirtilmiştir.
Yapılan toprak analizleri: Saturasyon, Tuzluluk (EC), Reaksiyon (pH), Kireç, Organik Madde, Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K), Kalsiyum (Ca), Magnezyum (Mg), Sodyum (Na), Demir (Fe), Bakır (Cu), Çinko (Zn), Mangan (Mn).
Yapılan yaprak analizleri: Azot (N), Fosfor (P), Potasyum (K), Kalsiyum (Ca), Magnezyum (Mg), Sodyum (Na), Demir (Fe), Bakır (Cu), Çinko (Zn), Mangan (Mn), Bor (B).
Analiz grupları ve ücretleri Bakanlığımızın her yıl belirlemiş olduğu birim fiyatlarına göre oluşturulmaktadır.
Toprak Analizleri
Günümüzde toprak verimliliğinin belirlenmesinde en sık kullanılan yöntemdir. Toprak analiz yönteminde amaç; toprağın fiziksel durumu ve bitkilerce alınabilir besin elementi miktarı hakkında fikir sahibi olabilmektir. Toprak analizi için öncelikle toprak örneklerinin alınması gerekir. Toprak örneği alımında ilk olarak arazinin farklılıkları belirlenmelidir. Eğim, toprak rengi ve taban suyunun durumu gibi arazideki farklılıklar dikkate alınarak, her farklı bölgeden ayrı örnek alınmalıdır. Arazi homojen ise 20 da'dan 1 örnek alınması yeterli olabilir. Eğer arazi boş veya tek yıllık bir ürün yetiştiriliyorsa, rastgele zig zaglar çizerek veya bir plan dahilinde 8-10 nokta işaretlenir (Şekil 2) ve buralardan burgu veya bel yardımı ile 0-30 ve 30-60 cm derinliklerden toprak örnekleri alınır. Her bir derinlikten alınan örnekler kendi aralarında iyice karıştırılarak içinden 1-2 kg toprak laboratuvara gönderilir. Eğer bel yardımı ile toprak örneği alınacaksa işaretlenen noktalarda toprak V şeklinde açılır ve "V"nin yüzeyinden 2-3 cm kalınlığındaki bir tabaka alınır (Şekil 1). Meyve bahçelerinde ise bahçe yeni tesis ediliyorsa örnekleme 0-30, 30-60 ve 60-90 cm derinliklerden yapılmalıdır. Kurulu bahçelerde verilecek gübre miktarını belirlemeye yönelik her yıl yapılacak analizler için ise sadece 0-30 cm derinliğinden örnek almak yeterlidir. Toprak örnekleri ağaçların taç iz düşümünden alınmalıdır (Şekil 3). Eğer bahçe damla sulama sistemi ile sulanıyorsa, taç iz düşümünün iki hat arasında kalan kısmından (Şekil 3) toprak örneklerinin alınması gerekir. Örnekleme, toprak analizinin en önemli kısmını oluşturur. Örnekleme hatalı ise ve alındığı bahçeyi temsil etmiyorsa gübre tavsiyeleri hatalı olacaktır.
Meyve bahçelerinde temel olarak N, P, K ve organik gübreler uygulandığından, her yıl genel toprak özellikleri ile P ve K analizlerinin yapılması yeterli olacaktır. Bununla birlikte minimum yasasına göre bitki gelişimini ortamda bulunan en düşük düzeydeki element belirlediğinden, toprakta bulunan diğer elementlerinin eksiklik ve fazlalık durumlarının bilinmesi de önem taşır. Bu yüzden her yıl olmasa da birkaç yılda bir özellikle mikro element düzeylerinin de belirlenmesi gerekir.
Şekil 1.Burgu veya bel yardımıyla toprak örneğinin alımı. Şekil 2.Toprak örneği alınacak yerlerin belirlenmesi | .
|
| |
Şekil 3. Meyve bahçelerinde ve damla sulama sistemi olan bahçelerden toprak örneğinin alınması. |
Yaprak Analizleri
Tüm dünyada, meyve ağaçlarının beslenme durumlarının değerlendirilmesinde, vejetasyon döneminin ortasında yapılan yaprak analizleri standart bir yöntem olarak kullanılır. Ancak yaprak analizleri tek başına gübre önerilerinde bulunmak için yeterli değildir ve mutlaka toprak analizleri ile birlikte değerlendirilmeleri gerekir.
Ilıman iklim meyvelerinde (kiraz, elma, ayva, armut vb. ) en uygun örnek alma zamanı; vejetasyon periyodu kısa olan yerlerde (Türkiye'nin iç ve geçit bölgeleri gibi) tam çiçeklenmeden 8-12 hafta, vejetasyon periyodu uzun olan yerlerde ise (Türkiye'nin sahil şeridi gibi) 14-18 hafta sonradır. Bu zaman aralığı yaklaşık haziran sonu ile temmuz ortasına denk gelir ve yaprakta bulunan bütün besin elementlerinin durağanlaştığı dönemdir.
Yaprak örnekleri, sağlıklı ağaçlardan alınmalı, gerekiyorsa sağlıksız ağaçlardan ayrıca örnekleme yapılmalıdır. Bahçedeki ağaçların en az % 20'sinden örnek alınmalı ve örnek alınacak ağaçlar bahçede zig zag çizerek belirlenmelidir. Bahçede farklı çeşitler bulunuyorsa ağırlıklı olan çeşit hangisi ise o çeşitten örnekleme yapılması tavsiye edilir. Meyve ağaçlarının omuz seviyesinde bulunan bir yıllık sürgünlerin orta yaprakları sapları ile birlikte alınmalı (Şekil 4) ve soğuk zincirle laboratuvara ulaştırılmalıdır. Aksi takdirde sıcaklık etkisiyle yaprak bünyesinde bulunan besin elementlerinin yapısında ve miktarında değişiklikler olabilir. 20 dekar arazi büyüklüğüne kadar, bahçenin değişik yerlerinden alınmış yaklaşık 100 yapraktan oluşan bir örnek yeterli olur.
Yaprak analizleri, o yıl yapılan gübrelemenin amacına ulaşıp ulaşmadığını kontrol için yapılır. Herhangi bir eksiklik varsa, ancak bir sonraki yıl yapılacak gübreleme programında gerekli önlemler alınabilir. Oysa besin elementleri büyük oranda, ihtiyacın en fazla olduğu çiçeklenmeden sonraki dönemde alınırlar. Bu olumsuzluğu ortadan kaldırmak için erken dönemde ağaçların beslenme durumlarının bilinmesi yararlı olacaktır. Fakat vejetasyonun erken dönemlerinde yapılan analizleri değerlendirebilmek için standart değerler henüz belirlenmemiştir.
Şekil 4. Yaprak örneği alımı