1-ENDÜSTRİ BİTKİLERİ BİRİMİ:
Endüstri bitkileri şubesinde; Yumrulu (soğanlı ve geofit) Bitkiler, Yağlı Tohumlu Bitkiler, Tıbbi ve Aromatik Bitkiler konusunda çalışmalar yürütülmektedir. Bu anlamda doğadan toplanan Kenger bitkisi adaptasyon ve kültüre alma çalışmalarına başlanmıştır. Aynı şekilde Salep (Orchis) bitkisi ile ilgili proje sunulmuş olup, ekim çalışmalarına başlanacaktır.
2-SERİN İKLİM TAHILLARI BİRİMİ:
Serin İklim Tahılları Bölümü Enstitümüzün kuruluşu (2022) ile birlikte çalışmalarına başlayan ilk bölüm olmuş ve o günden bugüne çalışmalarını genişleterek devam ettirmektedir.
Enstitümüz Tarla Bitkileri Bölümü tarafından sunulan ve 2023 yılında kabul edilen proje kapsamında ilk defa, Doğu Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü tarafında tescil edilmiş olan Ayyıldız buğday çeşidinin de içinde bulunduğu 10 çeşit buğdayın Van Ekolojik Şartlarındaki Adaptasyon çalışmalarına başlanmış olup 2023 yılında ön ekim denemesi gerçekleştirilmiştir. Bu anlamda çalışmalar aralıksız devam etmektedir.
Tahılların Ülkemizde %80'in üzerinde bir paya sahip olması, bu bitki türlerinin stratejik olarak önemini gözler önüne sermektedir. Türkiye tarımında önemli bir yere sahip olan buğdayın, Van ilini de içerisine alan Doğu Anadolu Bölgesindeki toplam ekim alanı 517 bin ha, Doğu Anadolu Bölgesinin tamamında ise 820 bin hektardır. Van İl'inde 787 314 da alanda buğday ekilişi yapılmakta, karşılığında 104 44 bin ton üretim ve 132 6 kg/da verim alınmaktadır. Bu verim Türkiye'de alınan verimin (280 kg/da) yarısına denk gelmektedir. İl'de verimin Türkiye ortalaması seviyesine çıkarılabilmesi halinde buğday tarımı için ayrılan alanın yarısı kadar bir alanda aynı miktarda üretim yapmak mümkün olacaktır. Verim düşüklüğünün başlıca sebebi İl'de buğday tarımında yüksek verimli ve kaliteli tescilli çeşitlerin yerine genel olarak yöresel çeşitlerin kullanılmasıdır. Yöresel çeşitler un sanayiinde de tercih edilmediği için sektör ihtiyaç duyduğu hammaddenin % 80'ini il dışından temin etmektedir. Bununla birlikte çok parçalı ve küçük ölçekli işletme yapısı, traktör ve ekipman mevcudunun Türkiye ortalamasından düşük olması, nadas alanlarının çokluğu, yetiştiricilikte teknik bilgi ve materyal eksikliği gibi bir takım sorunlar da İl'de buğday yetiştiriciliğinin önündeki engeller olarak görülmektedir. Doğu Anadolu Bölgesinde % 75 düzeyinde yerel çeşitler yetiştirilmektedir. Düşük verimli yerel çeşitlerin kullanımı, bölgede buğdayda tane verim düşüklüğünün nedenlerinden biri olarak bilinmektedir. Van İli'nde arazilerin çok parçalı oluşu, tarımsal faaliyetlerde gerekli teknik bilgi yetersizliği, tarımsal girdi ve modern teknolojinin yeterince kullanılmaması, yüksek verim potansiyeline sahip tescilli çeşitlerin kullanımının yetersiz olması, çiftçinin ekonomik gücü, iklim ve coğrafik bakımdan karşılaşılan tabii sorunlar tane veriminde istenen düzeye ulaşılmasını kısıtlamaktadır.
3-BAKLAGİLLER BİRİMİ:
Enstitü olarak Fasulye ve Barbunya çeşitlerinin yetiştirilmesi ve adaptasyon çalışmalarına 2023 yılında kabul edilen proje kapsamında ekim çalışmalarına başlanmış olup, Enstitümüzün ilk ekim denemesi yapılan ürünler arasındaki yerini almıştır. Bu anlamda yapılan çalışmalar gelişme raporunda yer almıştır. Her yıl çalışmalar bu alanda artarak ve aralıksız devam edecektir.