1. Birimimizin Tarihçesi: Birimimiz, Güneydoğu Anadolu Bölgesi bitkisel ürün deseni içerisinde en yüksek paya ve üretime sahip olan serin iklim tahıllarının öneminden dolayı müdürlüğümüzün kurulduğu 1962 yılından beri ulusal ve uluslararası tarımsal kuruluşlar ve ziraat fakülteleri ile iş birliği içerisinde faaliyetlerine devam etmektedir. Bu faaliyetler kapsamında makarnalık buğday başta olmak üzere ekmeklik buğday, arpa ve tritikale ıslahı çalışmaları konularında çok sayıda proje sonuçlandırılmış ve çok sayıda proje ile çalışmalarına halen devam etmektedir. Bu projeler kapsamında bu güne kadar 13 adet makarnalık, 4 adet ekmeklik ve 4 adet arpa çeşidi tescil edilmiştir. Ayrıca tescil süreci devam eden, özellikle tane verimi ve kalitesi yüksek, sıcaklık stresine ve hastalıklara dayanıklı, 2 adet makarnalık buğday, 1 adet ekmeklik buğday, 1 adet arpa ve 1 adet tritikale çeşit adayı bulunmaktadır. Serin iklim tahılları çalışmaları; 1 adet TÜBİTAK-1001 destekli, 4 adet TAGEM destekli projemiz ve 5 mühendis, 1 tekniker, 5 kalifiye işçi ile devam etmektedir.
2. Birimimizin Sorumluluk Alanları:
a) Uluslararası sorumluluk alanımıza giren ülkeler : Orta Asya Türk Cumhuriyetleri ve diğer Asya Ülkeleri, Kafkas Ülkeleri, Kuzey ve Orta Afrika Ülkeleri, Ortadoğu ve Yakındoğu Ülkeleri, Diğer Bölge Komşu Ülkeler girmektedir.
b) Bölgesel sorumluluk alanlarımıza giren iller: Güneydoğu ve Doğu Anadolu Bölgesinin illerinden Diyarbakır, Batman, Mardin, Adıyaman, Elazığ, Malatya, Siirt, Bitlis,Şanlıurfa, Şırnak ve Hakkari olmak üzere toplam 11 il sorumluluk alanımıza girmektedir.
3. Birimimizin Görevleri :
a) Serin iklim tahıllarından buğday (makarnalık ve ekmeklik), Arpa ve Tritikale ıslahı konularında ulusal ve bölgesel sorumluluk alanlarımızın pazar talepleri doğrultusunda yeni teknolojiler ve bölgemizdeki genetik kaynaklar kullanılarak yüksek verimli, kaliteli, hastalık, zararlı ve olumsuz çevre şartlarına dayanıklı çeşitler geliştirmek üzere araştırmalar yapmak,
b) Geliştirilen yeni çeşitlerin sorumluluk alanımıza giren illerde tanıtımını yapmak, ayrıca sorumluluk alanımızdaki illerde hizmet veren özel firma veya çiftçilerimizin yurtdışı veya yurt içinden farklı bölgelerden getirmiş oldukları yeni çeşitlerin adaptasyon çalışmalarını yapmak, bu çeşitler hakkında bilgi edinmek ve bu konuda çiftçileri bilgilendirmek,
c) Birimimizce geliştirilen tüm çeşitleri muhafaza etmek, yeni ve piyasada talep edilen çeşitlerin ıslahçı materyali ve elit tohumluğunu üretmek ve bunların karışımını önlemek,
d) Makarnalık buğday, ekmeklik buğday, arpa ve tritikale konularında sorumluluk alanlarımıza giren illerden gelen talepleri değerlendirmek ve bu taleplere yönelik çözümler üretmek,
e) Ulusal anlamda sorumluluk alanlarımıza giren ülkelerle yapılan işbirliği kapsamında serin iklim tahılları konularında yeni projeler yapmak, eğitimler vermek, bölgesel olarak da sorumluluk alanımıza giren illerde Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri bünyesinde çalışan ziraat mühendisi, ziraat teknikeri ve ziraat teknisyenlerine yönelik eğitimler vermek,
f) Islah çalışmaları ile bağlantılı olan yetiştiricilik konularını (gübre doz uygulaması, ekim normu, toprak işleme, ekim zamanı, yeni bitki besin düzenleyicilerin uygulanması vb.) içeren paket çalışmalarını hazırlamak ve yürütmek,
g) Ayrıca müdürlüğümüzün uygun gördüğü ve ihtiyaç duyulan diğer alanlarda araştırmalar yapmak birimimizin görevleri arasındadır.
Birimimizin Çalışma Konuları:
a) Makarnalık Buğday Islah Araştırmaları : Güneydoğu Anadolu Bölgesi makarnalık buğdayın gen kaynağını oluşturmanın yanında kaliteli makarnalık buğday üretimi açısından en uygun bölge olarak bilinmektedir. Ülkemizin makarnalık buğday üretiminin yarısına yakını sadece bölgemizde üretilmekte ve mevcut potansiyeli ile ülkemiz makarnalık buğday ihtiyacını karşılayabilecek durumdadır. Müdürlüğümüz kurulduğundan beri makarnalık buğday ıslah çalışmalarının kesintisiz devam etmesi, bölgemizde makarnalık buğday sorunların çözümünü kolaylaştırmıştır. Makarnalık buğday üretimi için son derece elverişli olan ve özellikle agroekolojik yönden oldukça farklılık gösteren Güneydoğu Anadolu Bölgesi için yüksek verimli ve kaliteli, aynı zamanda sıcaklık stresi ve kuraklığa karşı dayanıklı, sulu şartlara uygun çeşitlerin geliştirilmesi bu projemizin temel hedeflerini oluşturmaktadır.
Bu proje bünyesinde yürüyen projeler
1) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Makarnalık Buğday Islah Araştırmaları
2) Türkiye'deki Durum Buğday Çeşitleri ile Bazı Yerel Popülasyon ve İleri Kademede Hatların Bulgurluk Kalitesi Yönünden Taranması (TÜBİTAK- 1001)
Bu proje kapsamında bu güne kadar geliştirilen çeşitler
Dicle 75, Diyarbakır 81, Fırat 93,Aydın 95, Harran 95, Ceylan 95, Sarıçanak 98, Altıntoprak 98, Artuklu, Eyyubi, Şahinbey, Güneyyıldızı, Zühre
b) Ekmeklik Buğday Islah Araştırmaları: Güneydoğu Anadolu Bölgesi makarnalık buğday üretiminde olduğu gibi ekmeklik buğday üretimi açısından da büyük bir potansiyele sahiptir. Bölgede ekmeklik buğdayın toplam buğday içerisindeki payı % 50 civarındadır. Bu nedenle makarnalık buğdayın yanında ekmeklik buğday konusunda da çalışmalarının yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu amaçla özellikle agroekolojik yönden oldukça farklılık gösteren Güneydoğu Anadolu Bölgesinin alt bölgelerine uygun yüksek verimli, kaliteli ve biyotik ve abiyotik çevre şartlarına dayanıklı çeşitlerin geliştirilmesi bu projenin temel hedeflerini oluşturmaktadır.
Bu proje bünyesinde yürüyen projeler
1) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Ekmeklik Buğday Islah Araştırmaları
2) Güneydoğu Anadolu Şartlarında Bazı Ekmeklik Buğday Genotiplerinin Kalite yönüyle Stabilite Yetenekleri ve Mikroelement İçerikleri Açısından Araştırılması (Doktora Tezi)
3) Bazı Ekmeklik Buğday Çeşitlerinin Fizyolojik ve Morfolojik Özelliklerinin Araştırılması (Y. Lisans Tezi)
Bu proje kapsamında bu güne kadar geliştirilen çeşitler:
Karacadağ 98, Nurkent, Cemre, Dinç, Tekin
c) Arpa Islah Araştırmaları: Güneydoğu Anadolu Bölgesi buğday üretiminde olduğu gibi arpa üretimi açısından da büyük bir potansiyele sahiptir. Bölgede üretilen arpanın ülke genelinde üretilen arpanın içerisindeki payı % 16.3 civarındadır. Bu nedenle buğday bitkisinde olduğu gibi arpada da çalışmaların yapılması ihtiyacı doğmuştur. Bu amaçla özellikle agroekolojik yönden oldukça farklılık gösteren Güneydoğu Anadolu Bölgesinin alt bölgelerine uygun yüksek verimli, kaliteli ve biyotik ve abiyotik çevre şartlarına dayanıklı arpa çeşitlerin geliştirilmesi bu projenin temel hedeflerini oluşturmaktadır.
Bu proje bünyesinde yürüyen projeler
1) Güneydoğu Anadolu Bölgesi Arpa Islah Araştırmaları
Bu proje kapsamında bu güne kadar geliştirilen çeşitler:
Şahin 91 (iki sıralı), Sur 93 (iki sıralı), Altıkat (altı sıralı), Samyeli (iki sıralı) Kendal (altı sıralı).
